پەرەپێدانی توانا کۆمەڵایەتیەکانی منداڵەکەت بە دامەزراندنی کاتی خێزانی باش
سەیرکردنی گەشە کردنی مناڵە تازەکەتان و گەیشتن بە وەرچەرخانی جیاواز یەکێکە لە گەورەترین خەڵاتەکان و شتەکان وەک دایک و باوکێک. جەستەیان دەگۆڕدرێت، مێشکیان بە ڕێژەیەکی زۆر گەورە گەشە دەکات و توانای کارلێککردن و فێربوونیان لە ژینگەیان دەست دەکات بە دروستکردنی شارەزایی گەشەی کۆمەڵایەتییان. لە بیرت بێت، منداڵەکان بە ڕێژەی جیاواز گەشە دەکەن و لەوانەیە زوو یان درەنگتر لە تێکڕا بگەنە ستوونی گەشەسەندن. قسە لەگەڵ دکتۆرەکەت بکە ئەگەر تۆ هیچ نیگەرانییەکت هەیە.
دایک و باوکان زۆر جار سەیری نیشانەی جیاواز دەکەن بۆ ئەوەی پێوانەی ئەوە بکەن کە منداڵەکانیان چۆن پەرە بە شارەزایی کۆمەڵایەتی دەدەن. ئەمانە چەند نموونەیەکن لەوەی کە دایک و باوکان بە نیشانەی ئەرێنی دەزانن:
- توانای هەبوونی کارلێککردنێکی کۆمەڵایەتی باوەڕبەخۆیی لەگەڵ پێگەیشتووەکان.
- بتوانن بەڕوونی گوزارشت لە خواست و ویستەکانیان بکەن
- شەرم نەکردن کاتی پەیوەندی کردن لەگەڵ ئەو کەسانەی کە تازە یەکتریان بینیبێت.
لە کاتێکدا کە نیشانەکان بۆ نەبوونی گەشەی کۆمەڵایەتی بریتین لە:
- کە بێدەنگن و لە هەلومەرجی کۆمەڵایەتیدا پارێزراون
- کاتێک چاوەکانیان دادەخەن کاتێک بە دەنگێکی بەرزدا دەچەسپێن
- کاتێک ئەوان زۆربەی کات بە سەر پێکانیاندا دەڕۆن
هەرچۆنێک بێت، لەڕوانگەی شارەزاوە توانای هەڵسوکەوت و کاردانەوە بەچوارچێوەی کۆمەلایەتییەوە لەسەر دوو قۆناغی هەڵسوکەوتی کۆمەڵایەتی دادەمەزرێت:
ناوخۆیی – کە منداڵەکان دەورو بەری خۆیان بەڕێوە دەبەن
منداڵان دەورو بەری خۆیان شی دەکەنەوە بۆ ئەوەی باشتر لە چوارچێوەی کۆمەڵایەتی تێبگەن لە ڕووی خێزان و تەنانەت لەگەڵ بێگانەشدا ئەمە بۆ ئاشنابوون بەوەی کە ئەوان کێن و پەیوەندیان لە چ ئاستێکدایە. شیکردنەوەی ناوەکیش یارمەتیان دەدات بۆ هەستکردن بە هەستەکان کە تاکەکان بەرامبەریان هەیانە. چ ئەرێنی بێت یان نەرێنی.
دەرەکی – چۆن منداڵەکان کاردانەوەیان هەیە دوای شیکردنەوەی ناوەکی دەوروبەر
ئەوان باشتر تێدەگەن لە چۆنیەتی نزیک بوونەوەی نامۆکان لە بەرامبەر ڕوخساری ئاشنا پەرە پێدەدەن. ئەوان له ڕێگەی دەربڕینه کانی وەک خەندە، یان لە رێگە ووشەی بنەڕەتی ئەگەر منداڵەکان کارامەیی زارەکی دەردەبڕن. دواتر پێش دەکەون بۆ کرداری یاریکردن، فێربوونی نۆرە گرتن لە کاتی چاڵاکی تایبەت بە نۆرە گرتن کاتێک نۆرەی ئەوانە بەرامبەر بە نۆرەی منداڵی تر. فێربوونی چۆنیەتی بەرەوپێشبردنی هاوڕێیەتی، هەروەها فێربوونی دەربڕینی نێگەتیڤ و چۆنییەتی ووتنی.
ئایا دەزانیت؟
لە زووەوە منداڵەکان دەست دەکەن بە فێربوونی بنەماکانی پەیوەندی و بڕیاردان و خۆ هۆشیارکردنەوە و ڕێکخستن کە دروستی دەکەن بۆ پەرەپێدان بە شارەزایی کۆمەڵایەتی لە منداڵاندا سەرەڕای ئەوەش، زەمینەی خێزان و ژینگەی منداڵ زۆرجار بەشداری فێربوونی کۆمەڵایەتی و سۆزداریان دەکات.
لەبەر ئەوە، کات لەگەڵ خێزاندا کلیلی گەشەی کۆمەڵایەتی هەموو منداڵێکە، کارلێک کردن لەگەڵ خێزانەکە بناغەی کارامەیی کۆمەڵایەتی دروست دەکات کە لەگەڵ کات گەشە دەکات هەروەک چۆن فێر دەبێت کارلێک بکات لەگەڵ هەموو جیهان.
با سەیرێکی هەندێک لە شتە سادە و کاریگەرەکان بکەین کە دەتوانیت پێکەوە ئەنجامی بدەن وەک خێزانێک. لەبیرت بێت، ئەوە دەربارەی ‘کاتی خێزانی چۆنیەتی’، نەک ‘چەندێتی’.
کردنەوەی خەیاڵی منداڵەکەت
ئەوەی تۆ وەک سندوقی مقەدە دەیبینیت، منداڵەکەت وەک فڕۆکە دەبینێت! بۆ ئەو، تەنها بتڵێک و قاپێک پێویستە بۆ دروستکردنی مۆسیقا
خۆت لەدەست بدە لە دارستانە کێویەکەی باخچەکەتدا. هەموو شتێک بە چاوی منداڵەکەت ببینە و ئەوان ئێوە وەک هاوەڵێک دەبینن لەسەر سەرکێشی دۆزینەوەیان.
ڕۆیشتن بۆ سەر جێگا بکەنە کاتێکی ئاشتی و هێمن
وا لە منداڵەکەت بکە ڕۆژەکەیان بگێڕنەوە- ئەو خۆشیەی کە بینیان، ئەو شتانەی کە پێیان وابوو. هاوبەشکردنی چیرۆکێک کە کاریگەری هێورکەرەوەی دەنگەکەت بەکاردێنێت بۆ ئەوەی بەتانیان پێدابدەیت. با دوا بیرکردنەوە لە هزری گەشەکردوویاندا ببێتە یەکێک لە پێشبینیەکانی ڕۆژی داهاتوویان.
بیانبە بۆ شوێنێک کە ئەوان حەزیان لێبێت
ئاسانە گووگڵ کردنی ڕووداوێک یان شوێنێک کە منداڵەکەت حەزی پێدەکات. سەیرکە ئەوان چەندە تایبەتن کە دەزانن تۆ بیرت لێ دەکردەوە. ئەگەر پەروەردەیی بێت، ئەوە پاداشتە. ئەمە لەوانەیە شتێکی سادە بێت وەک ڕاوەدوونانی مراوی لە پارکێک زیادکردنی توخمی سەرسوڕمان بۆ دەرچوونەکەت، فاکتەری دڵخۆشی ئەزموونەکە دەوڵەمەند دەکات و منداڵەکەت فێر دەکات دەربارەی هێزی بەخشندە.
داهێنانی زمانێکی نوێ
مندالەکان زۆرحەزیان لە گەمژەییە. وە تۆش چەند گەمژە بیت ئەوان زیاتر وەک هاوڕێیەکی متمانە پێکراو سەیرت دەکەن. کەواتە هەموو ڕووەکەکانت ناوی مرۆڤیان لێ بنێ، ئەگەر منداڵەکەت لە باخچەی ئاژەڵان ئاماژە بە تیمساحێک بکات و بە بەرزکەرەوە ناوی بهێنیت، ئەوە دەبێت ئەوە بێت. بۆ هەمیشه.
گوێبگرە
لەوانەیە کەمترین شێوە لە پەیوەندی نێوان دایک و باوک و منداڵ. سەرنج بدە بۆ سەرسورهێنەری پێویستی منداڵەکەت بۆ دەربڕینی ئەو، یان خۆی. چاوت بگرە. ئاماژە بدە و دانپێدانان بدە کاتێک هەست دەکەیت کاتەکە گونجاوە. هاوسۆزی، هاوتایی، خەم و پێزانین نیشان بدە. ئەمە دەبێتە هۆی ئەوەی کە منداڵەکەت هەست بە گرنگی و شوێن لە ناو خێزانەکەتدا بکات.
پێش ئەوەی بە هەر چالاکیەکی خێزانی دەست پێ بکەیت، بۆشاییەکی ئارام دروست بکە بۆ ئەوەی مناڵ هەست بە ئارامی و ئاسوودەیی بکات، دڵنیابە لەوەی کە پەیوەندی جەستەیی و چاوت لەگەڵ منداڵەکەت هەیە و لە کۆتاییدا چالاکییەک هەڵبژێرە کە منداڵەکە تێیدا بەشدار بێت و چێژی لێ وەربگریت.
خێزانەکان کاریگەرترین کەسایەتین لە ژیانی منداڵدا لە سەرەتاوە.
کاتێک منداڵەکەت گەشە دەکات و پەرە بە شارەزایی کۆمەڵایەتی دەدات، گرینگییەکی یەکسان بە گەشەی گشتیان بدرێت بە رێجیمێکی هاوسەنگ کە ڤیتامین و کانزایی و خۆراکی دیکەیان پێ دەبەخشێت کە پێویستە ئاستی وزەی خۆیان لە ڕێگەی هەموو ئەو چالاکیانەی کە پلانت بۆ داناوە بە درێژایی ڕۆژ. بێبلاک جونیۆر لەگەڵ پرێسینۆتری تێکەڵەیەکی بێهاوتای ئاسن و پریبیۆتیک و ڤیتامین D لەخۆدەگرێت کە پشتگیری ئەو منداڵانە دەکات کە خۆراکی گونجاویان هەیە بۆ پەرەدان بە هەڵسوکەوتی کۆمەڵایەتی ئەرێنی. کەواتە، تۆ و منداڵەکانت دەتوانن کاتێکی باشتر بە کوالیتی پێکەوە بەسەرببەن.
